Gemeenten, provincies en de Rijksoverheid nemen dagelijks besluiten die betrekking hebben op onze fysieke leefomgeving. Denk daarbij aan een bestemmingsplan van de gemeenteraad dat de komst van een nieuw bedrijventerrein mogelijk maakt. Een ander voorbeeld is een provinciaal of rijksinpassingsplan, dat voorziet in de oprichting van een windturbinepark. Dit soort besluiten wordt genomen in het algemeen belang. Tegelijkertijd kunnen deze besluiten ook schade veroorzaken bij particulieren en bedrijven.
Nadeelcompensatie is de overkoepelende term voor schade die veroorzaakt wordt door rechtmatig overheidshandelen. Een specifieke vorm van nadeelcompensatie is planschade. In afdeling 6.1 van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is een regeling opgenomen voor planschade. Planschade is schade die veroorzaakt wordt door een specifiek aantal ruimtelijke besluiten, waaronder een bestemmingsplan en een inpassingsplan.
Op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. Hierdoor zal de planschaderegeling, zoals we die kennen uit de Wro, komen te vervallen. Ook de term planschade verdwijnt. Onder de Omgevingswet spreken we over nadeelcompensatie, als we het hebben over schade die wordt toegebracht door besluiten op grond van de Omgevingswet.
De nadeelcompensatieregeling uit afdeling 15.1 van de Omgevingswet bevat een aantal ingrijpende wijzigingen ten opzichte van het systeem onder de Wro. Op grond van het overgangsrecht dat behoort bij de Omgevingswet zullen we echter nog geruime tijd werken met de planschaderegeling uit de Wro.
In drie blokken biedt deze cursus inzicht in enerzijds de planschaderegeling uit de Wro en anderzijds de nadeelcompensatieregeling uit de Omgevingswet:
- Blok A Planschade onder de Wro
- Blok B Procedurele aspecten planschade
- Blok C Nadeelcompensatie onder de Omgevingswet
In het eerste blok wordt ingegaan op de wijze, waarop een verzoek om planschade inhoudelijk beoordeeld wordt. Het tweede blok is gewijd aan de procedure ter verkrijging van een tegemoetkoming. In beide blokken is er veel aandacht voor actuele rechtspraak, die de criteria en begrippen uit de planschaderegeling nader inkleurt. Het derde blok besteedt aandacht aan de nadeelcompensatieregeling uit de Omgevingswet en het overgangsrecht.
Leerdoelen
Na afloop van deze juridische nascholing:
- bent u op de hoogte van planschaderegeling uit de Wro;
- heeft u inzicht in de vereisten om in aanmerking te komen voor een tegemoetkoming in de planschade;
- kent u de ins en outs van de procedure ter verkrijging van een tegemoetkoming;
- bent u op de hoogte van de actuele rechtspraak over de planschaderegeling;
- kent u de belangrijkste verschillen tussen de planschaderegeling uit de Wro en de nadeelcompensatieregeling uit de Omgevingswet;
- heeft u inzicht in het overgangsrecht, zodat u weet wanneer de planschaderegeling of de nadeelcompensatieregeling van toepassing is.
