De Wet OM-afdoening, die vanaf 2008 gefaseerd in werking is getreden, markeert een fundamentele verandering in het strafrecht: het Openbaar Ministerie (OM) kan bij veelvoorkomende strafbare feiten zelfstandig beslissen over schuld en straffen opleggen via een strafbeschikking, zonder tussenkomst van een rechter. Deze ontwikkeling wordt gezien als ingrijpend, mede vanwege de verschuiving van de klassieke rechterlijke toetsing naar een bestuursorgaan.
Hoewel de strafbeschikking voordelen biedt in termen van efficiëntie, is er ook aanzienlijke kritiek. Zo is er zorg over het ontbreken van een duidelijke scheiding der machten, gebrekkige bewijsvoering en onvoldoende aandacht voor het slachtoffer. Ook is in het verleden de rechtsbijstand bij strafbeschikkingen ontoereikend gebleken. Inmiddels heeft de advocatuur een grotere rol gekregen, mede met het oog op rechtsbescherming van de verdachte.
De toepassing van de strafbeschikking is de laatste jaren sterk toegenomen. In 2024 werden 52.900 strafzaken (24,7% van de misdrijfzaken) op deze manier afgedaan – een record. Het OM heeft bovendien aangekondigd deze afdoeningswijze verder te intensiveren, onder meer bij veelvoorkomende vermogensdelicten.
In deze cursus wordt ingegaan op de juridische regeling en praktijk van de strafbeschikking, de rol van de advocaat, en de kritiekpunten die in de praktijk zijn vastgesteld.
Deze juridische nascholing bestaat uit de volgende blokken:
- Blok A De oplegging van een strafbeschikking
- Blok B Verzet en de vervolgprocedure
- Blok C Actualiteiten
Blok A behandelt de formele vereisten, procedure, rechtsgevolgen en aandachtspunten bij het accepteren of afwijzen van een strafbeschikking. Blok B bespreekt het vervolg bij verzet of niet-naleving, evenals de klachtmogelijkheid voor slachtoffers. Blok C gaat in op recente ontwikkelingen, de verhouding tot andere buitengerechtelijke afdoeningen en mogelijke wetswijzigingen.
Deze cursus biedt advocaten essentiële kennis om hun cliënten effectief bij te staan in zaken waarin een strafbeschikking wordt opgelegd.
Leerdoelen
Na afloop van deze juridische nascholing:
- bent u op de hoogte van uw rol als advocaat en waar u zoal tegenaan kunt lopen als uw cliënt wordt geconfronteerd met een (voorgenomen) strafbeschikking;
- verwerft u kennis over de strafbeschikking, welke fases daarin vallen te onderscheiden, welke vorm van rechtsbijstand u kunt verlenen in welke fase en leert u de potentiële valkuilen herkennen;
- leert u, als de afdoening van de zaak met een strafbeschikking niet tot tevredenheid stemt welke andere mogelijkheden er zijn om tot een ander resultaat te komen.
